Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka - Centrum Medycyny Ratunkowej

Damian Domżalski

Dorobek publikacji dolnośląskiej medycyny w zbiorach

Dolnośląskiego Szpitala Specjalistycznego
im. T. Marciniaka – Centrum Medycyny Ratunkowej

 

Choć nadrzędnym celem działania szpitala jest ratowanie ludzkiego zdrowia i życia, to prowadzi on również mniej znaną sferę działań związaną ze zgoła odmienną od medycyny archiwistyką. Szpitalne składnice akt i archiwa zakładowe nie tylko przechowują i udostępniają dokumentacje medyczną, ale przy sprzyjających warunkach mogą posiadać w swoich zasobach prace naukowe, czasopisma i inne publikacje z zakresu nauk medycznych, tym samym tworząc bazę źródłową do badań nad historią medycyny.

Taka sytuacja ma miejsce w Dolnośląskim Szpitalu Specjalistycznym im. T. Marciniaka - Centrum Medycyny Ratunkowej. Podczas ekspertyzy archiwalnej w 2021 roku udało się odnaleźć archiwalne wydania Polskiego Tygodnika Lekarskiego oraz Polskiego Przeglądu Chirurgicznego, które pozwalają zapoznać się z pracą wielkich dolnośląskich, a w szczególności wrocławskich specjalistów.

W zbiorach DSS im. T. Marciniaka – CMR, znajduje się 5 numerów Polskiego Tygodnika Lekarskiego z lat: 1959, 1963, 1965, 1970 (2 numery) oraz wypis z Polskiego Przeglądu Chirurgicznego z 1973 r. wraz z pierwowzorem zamieszczonego tamże artykułu w formie rękopisu i maszynopisu.

Łącznie 8 artykułów z zakresu m. in. mikrobiologii, kardiologii i chirurgii.

Wśród autorów publikacji znajdziemy takie osoby jak prof. Stefan Ślopek, wybitny mikrobiolog związany z ówczesną Akademią Medyczną w Katowicach i Wrocławiu oraz Polską Akademią Nauk; prof. dr hab. Marian Mordarski, jeszcze w czasach studiów współpracownik profesora Ludwika Hirszfelda w Akademii Medycznej we Wrocławiu. Później profesor Mordarski stał się uznanym na świecie autorytetem w dziedzinie mikrobiologii; prof. Bogumił Halawa związany z Uniwersytecką Kliniką Kardiologii we Wrocławiu oraz prof. dr hab. Wiktor Bross, ojciec chirurgii klatki piersiowej, założyciel tzw. „Wrocławskiej Szkoły Chirurgii”.

Dla DSS im. T. Marciniaka zapewne najważniejsze są postaci pracujących w tzw. Szpitalu Kolejowym Wiesława Sołtysa, który rozpoczął od 1973 roku w Szpitalu Kolejowym we Wrocławiu operacje wytwórcze przełyku; Tomasza Ciska, nauczyciela akademickiego Wydziału Lekarskiego we Wrocławiu oraz Marka Ławińskiego, Leona Kulpy i Grzegorza Olszańskiego, którzy publikowali prace na temat leczenia zakrzepowego zapalenia kończyn dolnych.

Na łamach zachowanych w składnicy akt DSS im. T. Marciniaka periodyków publikowało łącznie 27 specjalistów związanych z Dolnym Śląskiem. Śledząc ówczesne postępy w naukach medycznych, lekarze zapewne będą w stanie prześledzić dokładnie przemiany jakie utorowały drogę do obecnego poziomu medycyny, a laicy poszerzą swoje horyzonty o zapoznanie się
z działaniami lokalnych mistrzów sztuki medycznej z przeszłości.

 

Lista artykułów dolnośląskich specjalistów

Stefan Ślopek, Marian Mordarski, Alicja Tkaczowa, Wrażliwość na antybiotyki bakterii wyosobnionych od chorych w r. 1957, [w:] Polski Tygodnik Lekarski i Wiadomości Lekarskie, Organ Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Rok XIV, Warszawa, 2 marca 1959 r., Nr 9., ss. 376-379.

Stefan Koźmiński, Tadeusz Czereda, Tomasz Cisek, Przyczyny niepowodzeń w leczeniu operacyjnym żylaków kończyn dolnych, [w:] Polski Tygodnik Lekarski i Wiadomości Lekarskie, Organ Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Rok XVIII, Warszawa, 3 czerwca 1963 r., Nr 23., ss. 813-815.

Anna Rudkowska, Alicja Drabkowska, Kliniczny obraz ślepoty korowej, [w:] Polski Tygodnik Lekarski i Wiadomości Lekarskie, Organ Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Rok XX, Warszawa, 22 listopada 1965 r., Nr 47., ss. 1781-1783.

Wiktor Bross, Stefan Koczorowski, Tadeusz Kaniowski, Ryszard Kociemba, Lidia Wilkowska-Kociemba, Bezoar u chorego z rakiem żołądka, [w:] Polski Tygodnik Lekarski i Wiadomości Lekarskie, Organ Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Rok XXV, Warszawa, 2 listopada 1970 r., Nr 44., ss. 1660-1661.

Bogumił Halawa, Maria Witkowska, Objętość krwi krążącej u chorych na zawał mięśnia serca, [w:] Ibidem., ss. 1646-1647.

Zbigniew Knapik, Maria Kurzawska-Mielecka, Barbara Sampławska-Maj, Janina Włodarczykowa, Ocena układy krzepnięcia krwi w zarostowo-zakrzepowym zapaleniu naczyń krwionośnych w oparciu o badania tromboelastograficzne, [w:] Polski Tygodnik Lekarski i Wiadomości Lekarskie, Organ Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Rok XXV, Warszawa, 19 października 1970 r., Nr 42., ss. 1577 – 1579.

Henryk Doktorczyk, Danuta Knapikowa, Tadeusz Mielecki i Jerzy Woźniak, Rodzinne występowanie osteopoikilii, [w:] Ibidem., ss. 1585-1586.

Marek Ławiński, Tomasz Cisek, Wiesław Sołtys, Leon Kulpa, Grzegorz Olszański, Leczenie Zakrzepowego zapalenia żył kończyn dolnych streptokinazą, [w:] Polski Przegląd Chirurgiczny, Rok XLV, 1973, 1., ss, 35-39.